کمردرد بعد از سزارین یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از مادران پس از این نوع زایمان تجربه میکنند. شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که با این درد مواجه شدهاید و به دنبال دلایل و راهکارهایی برای تسکین آن میگردید. این درد میتواند روزهای اولیه بعد از زایمان را دشوار کند و حتی بر توانایی شما برای مراقبت از نوزادتان تاثیر بگذارد. اما آیا میدانید چه عواملی باعث این درد میشود و چگونه میتوان آن را کاهش داد؟ در میوه دلم ، به دلایل اصلی درد کمر بعد از سزارین و بهترین روشهای پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت. اگر به دنبال راهکاری موثر برای بهبود وضعیت خود هستید، حتماً تا انتهای این مقاله با میوه دلم همراه باشید.
کمردرد بعد از سزارین ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که این دلایل میتوانند ناشی از تغییرات فیزیولوژیکی بدن مادر در طول بارداری و زایمان باشند. برخی از این عوامل موقتی هستند و به تدریج با رعایت مراقبت های توصیه شده در میوه دلم بعد از سزارین بهبود مییابند، اما برخی دیگر نیاز به مراقبت ویژه دارند. در ادامه، مهمترین دلایل بروز درد کمر بعد از سزارین به صورت موردی بررسی میشود:
یکی از مهمترین دلایلی که مادران بعد از سزارین دچار درد کمر میشوند، استفاده از بیحسی نخاعی یا اپیدورال است. این نوع بیحسی که در طول زایمان به مادر تزریق میشود، میتواند در ناحیه کمر و ستون فقرات درد و ناراحتی ایجاد کند. اگرچه اثرات بیحسی معمولاً موقتی است، اما در برخی موارد درد کمر ممکن است طولانیمدت باشد.
در طول بارداری و پس از زایمان، بدن مادر با تغییرات هورمونی زیادی مواجه میشود. این تغییرات هورمونی میتوانند موجب کاهش انعطافپذیری مفاصل و عضلات شوند که یکی از علل اصلی درد کمر پس از سزارین است. افزایش هورمون ریلاکسین در بارداری باعث نرمتر شدن مفاصل و لیگامانها برای آمادهسازی بدن برای زایمان میشود، اما پس از زایمان ممکن است منجر به دردهای عضلانی و مفصلی شود.
در حین زایمان سزارین، مادر ممکن است برای مدت طولانی در یک وضعیت ثابت قرار گیرد. این وضعیت میتواند به ستون فقرات فشار بیاورد و بعد از زایمان موجب درد کمر شود. همچنین پس از زایمان، نگهداری از نوزاد و شیردهی در وضعیتهای نامناسب نیز میتواند به درد کمر کمک کند.
در طول بارداری، وزن مادر به تدریج افزایش مییابد که میتواند فشار بیشتری به عضلات کمر وارد کند. بعد از زایمان، عضلات شکم و کمر ضعیفتر شده و نتوانند به درستی از ستون فقرات حمایت کنند. این ضعف عضلانی یکی دیگر از دلایل رایج درد کمر پس از سزارین است.
پیشگیری از درد کمر بعد از سزارین ممکن است به نظر دشوار بیاید، اما با رعایت برخی اصول و نکات، میتوان این درد را به حداقل رساند. توجه به وضعیت بدنی و انجام تمرینات مناسب قبل و بعد از زایمان، از جمله اقداماتی است که میتواند به بهبود سریعتر کمک کند. در میوه دلم، راهکارهای پیشگیری از این درد به صورت موردی آورده شده است:
تقویت عضلات کمر و شکم قبل از بارداری
یکی از بهترین راههای پیشگیری از درد کمر پس از سزارین، تقویت عضلات کمر و شکم قبل از بارداری است. انجام تمرینات منظم ورزشی، به ویژه تمریناتی که عضلات هسته بدن را تقویت میکنند، میتواند کمک بزرگی به پیشگیری از دردهای بعد از زایمان کند.
حفظ وضعیت صحیح بدن
پس از زایمان، باید به وضعیت بدنی خود توجه ویژهای داشته باشید. در هنگام نشستن برای شیردهی، باید از پشتیهای مناسب استفاده کرده و کمر خود را صاف نگه دارید. همچنین هنگام بلند کردن نوزاد یا حمل او، بهتر است از تکنیکهای صحیح بلند کردن استفاده کنید تا فشار کمتری به کمر وارد شود.
استفاده از گن بارداری
در طول دوران بارداری، به ویژه در ماههای آخر که وزن کودک افزایش مییابد، فشار زیادی به کمر مادر وارد میشود. این افزایش وزن میتواند موجب کشیدگی عضلات و فشار بر ستون فقرات شود که در نهایت منجر به درد کمر میگردد. یکی از راهکارهای موثر برای کاهش این فشار و جلوگیری از آویزان شدن شکم، استفاده از گن بارداری است. گن بارداری به طور خاص طراحی شده تا از شکم حمایت کند و وزن اضافی را به طور متناسب بین کمر و سایر قسمتهای بدن تقسیم کند. با این کار، فشار مستقیم به کمر مادر کاهش یافته و از بروز یا تشدید درد کمر پیشگیری میشود. علاوه بر این، استفاده از گن بارداری به بهبود وضعیت بدنی مادر و کاهش خستگی نیز کمک میکند.
استفاده از کمربندهای حمایتی بعد از زایمان
استفاده از کمربندهای حمایتی پس از زایمان میتواند به تقویت عضلات شکم و کمر کمک کرده و فشار کمتری به ستون فقرات وارد کند. این کمربندها به خصوص در هفتههای اول پس از زایمان میتوانند مفید باشند.
انجام تمرینات ورزشی بعد از زایمان
بعد از زایمان، باید به تدریج به فعالیتهای ورزشی بازگشت. تمرینات مخصوص تقویت عضلات کمر و شکم و همچنین ورزشهای کمفشار مانند پیادهروی و یوگا میتوانند به بازگشت قدرت و انعطافپذیری عضلات کمک کنند.
کمر درد بعد از سزارین معمولا موقت است و شدت درد بهتدریج طی روزها، هفتهها و ماههای بعد از زایمان کم میشود. در این زمان، روشهایی در میوه دلم برای ایجاد احساس بهتر در کمر و درمان درد کمر بعد از سزارین وجود دارد، از جمله:
۱. ورزش
زمانی که کمر شما آسیب میبیند، شاید فکر کنید تحرک آخرین کاری است که باید انجام دهید، اما در واقع مهمترین کاری است که به آن نیاز دارید.
بهمحض اینکه پزشک به شما اجازه داد، ورزشهای ساده و آسانی مثل پیلاتس یا یوگا انجام دهید. این کار به محکمشدن عضلات شکم کمک میکند و کشش عضلات پشت را از بین میبرد.
انجام فعالیتهای کششی ملایم یا یوگا مثل وضعیت کودک، ژست گاو، سگ رو به پایین و امثال آن میتواند به تقویت عضلات مرکزی و کاهش کشیدگی روی کمر کمک کند. علاوهبر این، پیادهروی سبک میتواند جریان خون را بهبود دهد و التهاب و گرفتگی در کمر را از بین ببرد.
با این حال، از انجام تمرینات بیشازحد کششی یا شدید خودداری کنید. وضعیت بدنتان را زیر نظر بگیرید؛ اگر فعالیت یا تمرینی موجب ناراحتی شما شد، بلافاصله آن را متوقف کنید.
۲. حفظ وزن
بهطور طبیعی، کاهش وزن بعد از سزارین ۶ تا ۸ هفته بعد از زایمان شروع میشود، یعنی زمانی که زخمها کاملا خوب شدند. از طرفی، کاهش کالری دریافتی با هدف کاهش وزن میتواند موجب ضعف مادر شود و بهخصوص در دوران شیردهی بر تغذیه او اثر بگذارد. با این حال، ازآنجاکه این وزن اضافی میتواند به کمر درد شما دامن بزند، پیشنهاد میکنیم اضافه وزن را با نظر پزشک کنترل کنید.
۳. طرز صحیح خوابیدن
هرچند خوابیدن به پشت از هفته ۲۰ بارداری پیشنهاد نمیشود، اما این وضعیت برای بهبودی، بعد از جراحی مناسب است. با این حال اگر خوابیدن به پشت کمر درد شما را بدتر کرد، در مورد بهترین روش خوابیدن بعد از سزارین با پزشک مشورت کنید.
۴. بلند نکردن اجسام سنگین
فرایند زایمان و تغییرات هورمونی رباطها، مفاصل و عضلات شما را نرم میکند و کوچکترین فعالیت میتواند موجب کمر درد شود. به همین خاطر، در ماههای ابتدایی بعد از زایمان بهخصوص زایمان سزارین، از بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
۵. در آغوش گرفتن کودک بهطور صحیح
همان طور که گفته شد، هورمون ریلکسین میتواند موجب ضعیف شدن عضلات، رباطها و مفاصل شود. به وضعیتتان دقت کنید. کمرتان را صاف نگه دارید و زانوهایتان را خم کنید. اگر کمی احساس درد یا ناراحتی کردید، از همسرتان یا فرد دیگری بخواهید که کودکتان را در گهواره، کالسکه یا صندلی ماشین کودک قرار دهد.
۶. پوشیدن کفش طبی
کفش شما میتواند در احساس درد کمر بعد از سزارین اثر بگذارد. کفشهای پاشنهبلند موجب کجشدن رباطهای شما میشوند. پیشنهاد میشود برای راهرفتن از کفشهای طبی استفاده کنید. در مورد انتخاب کفش مناسب با پزشک صحبت کنید.
۷. حمام آب گرم
حمام آب گرم میتواند فوقالعاده باشد و کشش و گرفتگی عضلات کمر را از بین ببرد. ازآنجاکه سزارین نوعی جراحی است، بدون اجازه پزشک حمام نکنید.
میتوانید مقداری سنگ نمک به آب اضافه کنید. این کار یک روش درمانی هندی برای کاهش درد است. اگر زمانی برای حمام کردن ندارید، زیر دوش بایستید و اجازه دهید آب گرم از کمر شما رد شود.
۸. استراحت کافی
بعد از زایمان، ممکن است شب و روز برایتان معنا نداشته باشد و زمانی برای استراحت نداشته باشید. حرکات بیشازحد و فعالیت زیاد میتواند کمر درد را بدتر و طولانی کند. بنابراین تا حد امکان به پاهایتان استراحت دهید، بهخصوص اگر کوچکترین ناراحتی یا دردی دارید. به کمرتان این فرصت را بدهید که استراحت کند و بهبود یابد. بدن شما بهکمک خواب، خودش را ترمیم میکند و مراقبت از نوزاد جدید اغلب به این معنی است که خواب مورد نیازتان را دریافت نمیکنید؛ بنابراین، هر زمان که ممکن است چرت بزنید.
۹. ماساژ
ماساژ کمر کمک میکند که احساس بهتری داشته باشید. ماساژ میتواند انقباض عضلانی را از بین ببرد و گردش خون را بهبود دهد. از همسرتان بخواهید که شما را ماساژ دهد یا ماساژ حرفهای بعد از زایمان دریافت کنید. احتمالا انواع ماساژ با روغن برای تقویت استخوانهای کودک را یاد گرفتهاید. این ماساژها به همان اندازه برای شما هم مفید هستند.
۱۰. داروهای ضد درد
بعضی روزها درد شما قابلتحمل نیست. در بعضی موارد، استفاده از داروی مسکنی که پزشک تجویز میکند مفید است. بهخصوص اگر شیردهی دارید، در مورد داروهای ایمنی که میتوانید استفاده کنید با پزشک صحبت کنید.
بهطور کلی، استفاده از استامینوفن و ایبوپروفن در دوران شیردهی مشکلی ندارد. فقط مطمئن شوید که دارو را بیشتر از دُز مجاز روزانه مصرف نکنید.
۱۱. فیزیوتراپی
گاهیاوقات، برای مقابله با درد به کمی رسیدگی اضافی نیاز دارید. فیزیوتراپی میتواند گزینه مناسبی برای غلبه بر این شرایط باشد. فیزیوتراپیست میتواند روش مناسبی برای جلوگیری از درد یا ازبینبردن آن پیشنهاد دهد.
۱۲. استفاده از کمربند طبی
بهمنظور ازبینبردن کمر درد بعد از سزارین میتوانید از بعضی وسایل حمایتی مثل کمربند طبی یا شکمبند استفاده کنید. در مورد انتخاب کمربند مناسب با پزشک مشورت کنید.
۱۳. کمپرس گرم و سرد
شما میتوانید برای شلشدن عضلات، افزایش جریان خون و کاهش تنش عضلانی، از کمپرس آب گرم استفاده کنید و همچنین برای کاهش التهاب و بیحس کردن ناحیه موردنظر جهت تسکین درد، کمپرس آب سرد بگذارید. در هر حال، قبل از انجام این ترفندها، با پزشک مشورت کنید.
۱۴. تعیین وضعیت مناسب برای شیردهی
داشتن وضعیت مناسب هنگام شیردهی، فشار را از روی ستون فقرات و گردن کم میکند، از کمر درد جلوگیری میکند و درد اضافه را از بین میبرد. در میوه دلم ، به این توصیهها توجه کنید:
۱۵. انتخاب جای راحت برای نشستن
چون ساعتها در کنار کودکتان مینشینید، مطمئن شوید که چیدمان صندلی راحت است. از یک بالش برای حمایت کامل پشت، گردن و بازو استفاده کنید.
۱۶. استفاده از دستگاه تنس عضلانی
تنس عضلانی وسیلهای است برای برطرف کردن گرفتگیهای عضلانی. این وسیله با استفاده از جریان الکتریکی موجب تحریک اعصاب ناحیه موردنظر شده و گرفتگی و درد را از بین میبرد. بعضی افراد گزارش میکنند که استفاده از یکی از این ابزارهای کوچک و ارزانقیمت میتواند بهطور موقت درد پایین کمر را از بین ببرد.
۱۷. درمانهای جایگزین
از طب سوزنی یا کایروپراکتیک استفاده کنید. شواهد نشان میدهد که این درمانها میتوانند درد را از بین ببرند.