علائم و راه‌های درمانی فشار خون در بارداری

فشار خون بالا در بارداری چقدر است؟

فشار خون در اثر مقاومت رگ‌ها در برابر جریان خون ایجاد می‌شود و برای جریان پیدا کردن خون در اندام‌ها بدن، زمان استراحت قلب ضروری است. اگر فشار خون بالا برود، مشکلاتی برای فرد ایجاد می‌شود که می‌تواند تهدیدکننده‌ی زندگی باشند. گاهی فشار خون در زمان بارداری بالا می‌رود.

اما چه زمانی می‌گوییم که فشار خون بالاست؟ می‌دانیم که مقدار طبیعی فشار خون معمولا ۱۲۰ بر ۸۰ میلیمتر جیوه است. اگر این مقدار به ۱۲۹/۸۹ برسد، اندکی افزایش یافته‌است. در صورتیکه فشار خون به ۱۳۹/۸۹ برسد، باید بررسی‌های بیشتری انجام شوند و از ابتلا به فشار خون جلوگیری شود. اما مقدار ۱۴۰/۹۰ فشار خون بالا نامیده می‌شود. در این موارد باید اقدامات درمانی صورت گیرند.

انواع فشار خون بالا در بارداری

در دوران بارداری، فشار خون می‌تواند بالا برود، اما زمان ایجاد آن در ایجاد علائم و عوارض موثر است. در ادامه مقاله میوه دلم با انواع فشار خون بالا در بارداری آشنا می‌شویم. این طبقه‌بندی به درمان فشار خون و کنترل عوارض آن کمک می‌کند.

۱. فشار خون مزمن در حاملگی

مادرانی که در دوران بارداری فشار خون مزمن دارند،‌ همان خانم‌هایی هستند که قبل از بارداری هم فشار خون بالا داشته‌اند و یا فشار آنها قبل از ۲۰ هفتگی بالا رفته‌است. این افراد باید تحت نظر باشند تا در هفته‌های بالاتر به مسمومیت حاملگی دچار نشوند.‌ فشار خون بالا می‌تواند مشکلاتی مانند تاخیر رشد، مشکلات کلیوی و قلبی و عروقی، برای مادر و جنین ایجاد کند که به آنها در ادامه‌ی همین مطلب اشاره خواهیم کرد.

درمان و کنترل فشار خون مزمن به شدت آن بستگی دارد و پزشک متخصص تشخیص می‌دهد که مصرف دارو برای مادر ضرورت دارد و یا باید از روش‌های دیگر برای کنترل آن استفاده کرد.

۲. فشار خون حاملگی 

همانند هر زمان دیگری از زندگی انسان، زمانی که فشار خون از میزان طبیعی خون بالاتر برود، فشار خون بالا در فرد ایجاد شده‌است. هنگامی که این حالت از هفته‌ی ۲۰ حاملگی به بعد باشد، فشار خون حاملگی نامیده می‌شود. بنابراین زمانی می‌گوییم یک زن فشار خون حاملگی دارد که؛

• فشار خون سیستولیک او ۱۴۰ میلیمتر جیوه و یا بالاتر باشد.
• بالا رفتن فشار خون اولین بار بعد از هفته‌ی ۲۰ حاملگی باشد.
• قبل از بارداری فشار خون طبیعی و معمولی داشته‌باشد.

بیشتر خانم‌هایی که به فشار خون حاملگی دچار می‌شوند، معمولا به مقدار کمی این افزایش فشار را تجربه می‌کنند. اما برخی از خانم‌ها فشارهای ۱۶۰ بر ۱۱۰ هم تجربه می‌کنند که بسیار خطرناک است و می‌تواند عوارض جبران ناپذیری برای فرد به جای بگذارد. خانم‌هایی که فشار خون حاملگی دارند، باید به طور هفتگی بررسی شوند تا دچار پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی نشوند.

۳. پره اکلامپسی و فشار خون بالا در باردرای

پره اکلامپسیا، پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری از اختلالات شدید فشار خون است. این مشکل تمامی اعضا و سیستم‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باید برای درمان آن اقدامات لازم را انجام داد پیش از اینکه خطراتی زندگی مادر و جنین را تهدید کند. این بیماری با فشار خون بالا و برخی علائم دیگر خود را نشان می‌دهند که برخی از این علائم شامل موارد زیر هستند؛

• ورم دست‌ها و پاها (ادم محیطی)
• سردردی که از بین نمی‌رود
• اختلال در دید و تاری دید
• درد در شانه‌ها و بخش بالایی شکم
• تهوع و استفراغ
• افزایش وزن ناگهانی
• تنگی نفس و به سختی نفس کشیدن

عوامل فشار خون بارداری

به‌طور کلی بالا رفتن میزان گردش خون و حجم خون در بدن مادر باردار او را تا حدودی مستعد ابتلا به این بیماری می‌کند. اما در این مواقع فشار خون چندان خطرناک نیست و معمولا بیش از ۱۴ روی ۹ نمی‌رود. مواردی که فشار خون بارداری در آن‌ها به شرایطی خطرناک تبدیل می‌شود عبارتند از:

• اضافه وزن یا چاقی
• کم‌تحرکی و عدم فعالیت کافی
• سیگار کشیدن
• نوشیدن الکل
• بارداری چندقلویی
• سن بالا (بیش از ۴۰ یا کمتر ۱۶ سال)
• استفاده از فناوری‌های کمک‌باروری مانند IVF

همچنین برخی مادران به دلیل سوابق بعضی بیماری‌های خاص نسبت به ابتلا به اختلالات فشار خون در بارداری مستعد‌تر هستند که شامل موارد زیر می‌شوند:

• سابقه‌ی خانوادگی فشار خون در دوره‌ی بارداری
• نارسایی کبدی
• سابقه سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان
• سابقه بیماری‌های کلیوی
• سابقه بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس و روماتیسم
• سابقه دیابت
• سابقه فشار خون بالا پیش از بارداری
• البته مادرانی که بارداری اول خود را تجربه می‌کنند، همچنین مادران سیاه پوست نیز بیش از باقی مادران در خطر ابتلا به فشار خون بارداری هستند.

علائم فشارخون بارداری

برای فشار خون بارداری نمی‌توان علائم خاصی درنظر گرفت. به‌خصوص اگر در ماه‌های اولیه بارداری باشد. چرا برخی از علائم این مشکل با علائم رایج دیگر بارداری مشترک هستند. بهترین راه برای تشخیص اندازه‌گیری فشار خون در شرایط آرام، به‌دور از استرس و بافاصله از زمان فعالیت است. با معدل‌گیری دفعات اندازه‌گیری فشار خون می‌توان رقم دقیقی به دست آورد و از ابتلای مادر اطمینان حاصل کرد. اما به‌طور کلی علائمی نیز ذکر می‌شود که می‌تواند نشان از فشار خون بارداری داشته باشد. این علائم عبارتند از:

• برافروخته شدن پوست
• بالا رفتن ناگهانی وزن از هفته بیستم بارداری
• کاهش میزان ادرار
• تورم دست‌ها یا پاها به صورت ناگهانی و شدید
• سردرد مداوم و شدید
• تنگی نفس و احساس کسالت
• درد شکم و معده (کاملا زیر دنده‌ها و متمایل به راست)
• حالت تهوع و استفراغ در ساعات میانی روز (متفاوت از حالت تهوع معمول صبحگاهی)
• تغییرات بینایی مانند تاری یا مشاهده نقاط نورانی
• درک ضعیف از تحرک جنین (جنین حرکت دارد اما مادر به سختی این حرکت را احساس می‌کند.)

دقت کنید برخی از این علائم مانند تورم، به‌طور طبیعی در دوران بارداری ایجاد می‌شود. اما تورم در فشار خون بارداری به‌صورت ناگهانی افزایش داشته و حالتی غیرعادی دارد. بنابراین هرگونه افزایش تورم غیرعادی باید جدی گرفته شود. همچنین برخی از این علائم ممکن است به شکلی نامحسوس بروز کنند، لذا چندان جدی گرفته نشود. اما بهتر است نسبت به همه موارد ذکر شده دقت کافی را داشته و درصورت مشاهده هریک، حتی به صورت جزئی میتوا ید با پزشک خود مشورت کنید.

فشار خون حاملگی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص اغلب براساس افزایش سطح فشار خون هست، اما علائم فشار خون بالا در بارداری هست که به ایجاد فشار خون حاملگی کمک کنه

آزمایشات فشار خون حاملگی شامل موارد زیر هست:

• اندازه گیری فشار خون؛
• آزمایش ادرار برای رد پره اکلامپسی؛
• ارزیابی ادم؛
• اندازه گیری مداوم وزن؛
• آزمایش عملکرد کبد و کلیه برای بررسی پره اکلامپسی؛
• آزمایش لخته شدن خون برای بررسی پره اکلامپسی

درمان فشار خون حاملگی

درمان خاص فشار خون حاملگی توسط پزشک از روش‌های زیر انجام میشه:

• بررسی شرایط بارداری، سلامت کلی و سابقه پزشکی؛
• میزان شدت بیماری؛
• میزان تحمل شما برای داروها یا درمان‌های خاص؛
• انتظارات از سیر بیماری؛
• نظر یا ترجیح شما؛

هدف از درمان، جلوگیری از بدتر شدن وضعیت و جلوگیری از ایجاد عوارض دیگه هست.

همچنین درمان فشار خون حاملگی،  شامل موارد زیر هست:

• استراحت در تختخواب، چه در خانه و چه در بیمارستان؛
• بستری شدن در بیمارستان (در صورت نیاز به پرسنل و تجهیزات تخصصی)؛
• مصرف داروهای سولفات منیزیم (یا سایر داروهای ضد فشار خون برای فشار خون حاملگی در صورتی که فشار خون، شدید باشه)؛
• نظارت بر جنین (برای بررسی سلامت جنین) که شامل موارد زیر هست:
  
  
• شمارش حرکات جنین، پیگیری ضربات و حرکات
• جنین. تغییر در تعداد یا دفعات حرکت می‌تونه به این معنی باشه که جنین، استرس داره.
• تست بدون استرس جنین یا همان تست ان اس تی (NST). ضربان قلب جنین رو در پاسخ به حرکات جنین اندازه گیری می‌کنن.
• بیوفیزیکال پروفایل جنین یا تست BPP. آزمایشی هست که از ترکیب روش تست بدون استرس با سونوگرافی بهره می‌گیره تا جنین رو مشاهده کنه.
  سونوگرافی فراصوت داپلر (Doppler ultrasound). در این آزمایش با کمک جریان داپلر که نوعی سونوگرافی هست که از امواج صوتی هست برای اندازه گیری جریان خون در رگ خونی استفاده می‌کنن.
• انجام آزمایشات آزمایشگاهی ادرار و خون (برای تغییراتی که شاید نشون بدتر شدن فشار خون حاملگی یا پیشرفت به پره اکلامپسی باشه).
  داروهایی به نام کورتیکواستروئیدها که ممکن هست به رشد ریه‌های جنین کمک کنند (نابالغی ریه مشکل اصلی نوزادان نارس هست).

پیشگیری از فشار خون بارداری:

در حال حاضر هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از فشار خون بالا وجود ندارد. برخی از عوامل موثر در فشار خون بالا قابل کنترل هستند، توصیه می شود دستورات پزشک در مورد رژیم غذایی و ورزش دنبال شود. برخی از راه هایی که می تواند به جلوگیری از فشار خون بارداری کمک کنند عبارتند از:

• مصرف نمک را کاهش دهید.
• حداقل 8 لیوان آب در روز بنوشید.
• مقدار پروتئین دریافتی را افزایش و تعداد غذاهای سرخ شده و غذاهای ناسالم مصرفی را کاهش دهید.
  استراحت کافی داشته باشید.
• به طور منظم تمرین کنید.
• در طول روز چندین بار پاهای خود را بالا بیاورید.
• از نوشیدن الکل خودداری کنید.
• از نوشیدنی های حاوی کافئین خودداری کنید.
• پزشک ممکن است توصیه کند که داروی تجویز شده و مکمل های اضافی مصرف شود.